Zen Bahçeleri

Tasarım ihtiyaçlara cevap vermenin en estetik ve doğru yolu ise havaların ısınması ile balkonumuzu, terasımızı veya bahçemizi tasarlamak ruhumuzu doğa aracılığı ile huzur vermek için en doğru zaman şimdi olmalı.

İç mekanlarda çeşitli stiller  tercih edilebileceği gibi dış mekanlarımızda da tercihimiz olan stilimizi yansıtacak birbirinden farklı stiller olacaktır kuşkusuz. Eğer tarzınız kalabalıktan uzak, yalın, düzenle denge bulabilen bir doğaya sahip ise o zaman size en uygun bahçe stilinin Zen Bahçesi olacağını söyleyebilirim.

Özellikle dar alanlar için son derece ideal olan bu bahçeler, balkonlardan geniş bahçelere kadar farklı ölçeklerde alanlarda uygulanabilir. Ayrıca,  bakım açısından da son derece pratik oldukları da söylenebilir. Ancak, Zen bahçelerinde kullanılan her elemanın bir anlamı vardır. Doğru etkiyi yakalayabilmek için Zen kültürü hakkında bilgi sahibi olabilmek önemlidir.

Uzakdoğu kültürünü en güzel şekilde sembolize eden Zen bahçeleri bundan 1500 yıl kadar önce Japonya ‘da Budist Samuray savaşçıları tarafından doğaya duyulan alçak gönüllü saygı ile dengeyi ulaşabilmek için düzenlenmekteydi.

 

Zen kültüründe aydınlanmaya giden yolun sadece yalın ve alçak gönüllükle mümkün olabileceğine inanılır. Bu felsefe üzerine odaklanan bahçeler ise bu inancın doğada yaratılan bir yansıması olarak hayata geçer. Yin ve Yang, iki karşıt kavram, Zen bahçelerinde kullanılan doğal elementlerin sembolize ettikleri özellikler ile planlı ve disiplinli bir şekilde doğada dengeye ulaşır. Amaç huzuru ve rahatlamayı beraberinde getirecek dengeye ulaşmak ve evrenin yüceliğine odaklanmaktır. En önemli doğal elementler ise taşlar, kum, su ve bitkilerdir.  Yang’ i temsil eden taş ve kayaların ölçülerinde ve yerleşimlerinde belirli kurallar vardır. Adaları ve dağları sembolize ederler. Yaş ve ölçüleri ile karakterizedir. Dikey veya yatay olarak kullanılırlar. Genellikle üçer ve beşer adet arasında kullanılır. Taşın zıttı olarak kum Yin’ dir.  Okyanusu temsil eder. Alternatif olarak çakıl da kullanılabilir. Açık ve koyu renkli olabilir. Kum tırmıklanarak çeşitli hareket efektleri verilir ve bu çizgiler dalgaları temsil eder. Yang ve Yin elementlerini barındırır.  Meditasyon sırasında bu kum efektleri ile ifade edilen suyun sesine odaklanmanın mistik bir yanı vardır. Kum efekti taş ve kayaların etrafında yuvarlak olarak şekillendirilirken dalgaları temsil eden çizgilerin evreni de temsil ettiği şeklinde de yorumlanır.

Bitkiler ise Zen bahçelerine estetik katar. Çam ve bambu ağaçları Zen bahçelerinin en güzel tamamlayıcılarıdır. Japon akçaağaç ise yaşam çarkını sembolize eder. Çalı olarak da Pittosporum ve şimşir bahçeleri yaz kış yeşillendirir, yaprak dökmedikleri için bahçenin temiz ve düzenli kalmasını sağlar ve oldukça pratiktir.  Nemli iklimlerde oluşan yüzeyleri kaplayan yosunsu dokular ise Zen bahçelerinin önemli bir parçasıdır. Yeşillikler daha çok kenar ve köşelerde yer alır.  Suyun pozitif enerji getireceğine inanılır ve tüm Zen bahçelerinde önemli bir yeri vardır. Genellikle şelalemsi yukarıdan aşağı akan su ve bahçe çeşmeleri Yin’ i temsil eder. Pagoda ve Buda heykelleri de Zen bahçelerine çok yakışan, Uzak doğu kültürünü sembolize eden elemanlardir.

 

Pozitif enerjinin serbestçe dolaşmasını sağlayacak fiziksel ve ruhsal rahatlamayı sağlayacak açık alan çoktur. Kalabalık ve kargaşa yoktur.  Tüm bu özellikleri ile ruha huzur verirler. Zen bahçelerinin  o kadar rahatlatıcı bir etkisi vardır ki minyatür olanları da vardır. Minik tırmıkları, kumları ve taşları ile doğaya çıkmanın mümkün olmadığı anlarda dahi kısa bir meditasyon için fırsat verir. Fakat, tamda doğayı sonuna kadar solumak istediğim bu ilkbahar ayında mis gibi kokuların içinde, suyun sakinleştirici sesini arkamda duyarak, yürüyerek kumlarını tırmıkladığım gerçek boyutlarda bir Zen bahçesini tercih ettiğimi söylemeliyim.

article published at Bast Home digital design magazine April issue